Słownik terminów

Bioaktywne podłoże to mieszanka materii organicznej, tj. kompost, torf, składniki mineralne, i aktywne biologicznie mikroorganizmy (bakterie i grzyby), stosowane w celu poprawy żyzności gleby oraz wzrostu i plonowania roślin. Minerały, tj. azot, fosfor, potas i mikroelementy są kluczowymi składnikami odżywczymi dla roślin i są ważne dla ich prawidłowego wzrostu i rozwoju. Składniki organiczne, takie jak humus, przyczyniają się do poprawy struktury gleby i jej zdolności do utrzymania wody i składników mineralnych. Mikroorganizmy, tj. bakterie i grzyby pomagają w procesach glebotwórczych i w uwalnianiu jonów składników mineralnych w rizosferze roślin. Bioaktywne podłoże jest bardziej ekologiczne i zrównoważone niż konwencjonalne podłoża, ponieważ wspomaga naturalne procesy glebowe i utrzymanie równowagi biologicznej w glebie.

Bionawozy to preparaty na bazie surowców pochodzenia organicznego zawierające: aminokwasy, cukry, witaminy, fitohormony, enzymy oraz makro- i mikro-elementy, a często także mikroorganizmy i/lub ich metabolity korzystnie wpływające na wzrost i plonowanie roślin. Bionawozy oprócz składników pochodzenia naturalnego, takich jak materia organiczna, kompost, węgiel drzewny zawierają wyselekcjonowane szczepy pożytecznych mikroorganizmów. Bionawozy wspomagają utrzymanie równowagi biologicznej w glebie, wspierając rozwój pożytecznych mikroorganizmów i poprawiają strukturę gleby. Są skuteczną i ekonomicznie opłacalną alternatywą dla nawozów  mineralnych, nie zawierają szkodliwych związków chemicznych i nie powodują negatywnych skutków dla środowiska.

Bioregulatory to naturalne lub syntetyczne substancje stosowane w rolnictwie i ogrodnictwie, które regulują procesy fizjologiczne roślin. Bioregulatory są stosowane w celu stymulacji cech i funkcji roślin, takich jak wzrost wegetatywny roślin, rozwój kwiatów i owoców, a także zwiększenie wielkości i jakości plonowania roślin uprawnych.

Biostymulatory to rodzaj preparatów stosowanych w ogrodnictwie i rolnictwie, które wspierają naturalne procesy biologiczne w roślinach i w glebie. Biostymulatory zawierają substancje, tj. aminokwasy, witaminy, kwas foliowy, białka i enzymy, które stymulują procesy metaboliczne i fizjologiczne roślin, wspomagając ich wzrost i rozwój. Biostymulatory są stosowane w celu poprawy odporności roślin na stresy abiotyczne (susza) i biotyczne (choroby i szkodniki), a także do zwiększenia plonów i jakości owoców i warzyw. Są one uważane za bardziej ekologiczne niż nawozy mineralne i środki ochrony roślin, ponieważ nie zawierają szkodliwych związków chemicznych i nie powodują negatywnych skutków dla środowiska. Biostymulatory są stosowane jako dodatek do nawozów i polepszaczy glebowych, a także jako samodzielne preparaty dolistne. Ważne jest, aby stosować je zgodnie z instrukcjami producenta i dostosować do specyficznych potrzeb roślin i gleby.

Dokarmianie dolistne - to proces aplikacji nawozów bezpośrednio na liście i pędy roślin w celu uzupełnienia niedoboru składników odżywczych. Dokarmianie dolistne jest często stosowane interwencyjnie w uprawach roślin, jako uzupełnienie standardowej fertygacji glebowej i jest uważane za skuteczne w zapewnianiu roślinom odpowiedniego poziomu składników odżywczych.

Fertygacja to proces dostarczania nawozów mineralnych roślinom w formie płynnej, w celu poprawy jakości i wzrostu roślin. Fertygacja jest często stosowana w ogrodnictwie oraz rolnictwie w celu uzupełnienia niedoborów makro- i mikroelementów w glebie i zapewnienia roślinom odpowiednich warunki do wzrostu i plonowania. Fertygacja jest często uzupełniana przez inne praktyki agrotechniczne, takie jak opryskiwanie, nawadnianie i stosowanie polepszaczy glebowych.

Fitohormony to hormony roślinne (auksyny, gibereliny, cytokininy, kwas abscysynowy, etylen), które w bardzo małych stężeniach pełnią funkcję regulatorów wzrostu i rozwoju roślin. Fitohormony są odpowiedzialne za regulację procesów fotosyntezy, kwitnienia, owocowania i innych ważnych funkcji roślinnych. Mogą być stosowane jako dodatek do nawozów, oprysków nalistnych lub do produkcji roślin w warunkach in vitro. Fitohormony są bezpieczne dla środowiska i zdrowia ludzi. Są syntetyzowane przez rośliny i nie zawierają szkodliwych związków chemicznych.

Mikroorganizmy antagonistyczne to mikroorganizmy (grzyby i bakterie), występujące w glebie i stosowane w ogrodnictwie i rolnictwie jako alternatywa dla chemicznych środków ochrony roślin. Mikroorganizmy antagonistyczne konkurują z patogenami o wodę, składniki odżywcze, a także syntetyzują  substancje biobójcze hamujące rozwój patogenów.

Opryskiwanie to proces nanoszenia cieczy (np. wody lub roztworu chemicznego) na liście, pędy i kwiaty roślin za pomocą opryskiwacza lub innego urządzenia do aplikacji cieczy. Opryskiwanie jest stosowane w ogrodnictwie, rolnictwie w celu zwalczania chorób roślin, szkodników oraz zwiększania wzrostu i rozwoju roślin, a także plonów oraz poprawy ich jakości. Istnieją różne rodzaje oprysków, w tym opryski na bazie chemicznych środków ochrony roślin oraz opryski na bazie naturalnych substancji. Ważne jest, aby prawidłowo dozować i stosować opryski, aby uniknąć negatywnych skutków dla roślin i środowiska. Opryskiwanie jest często uzupełniane przez inne praktyki agrotechniczne, takie jak nawadnianie, fertygację i stosowanie polepszaczy glebowych.

Polepszacze to substancje lub materiały dodawane do gleby w celu poprawy jej żyzności, tj. bio-fizyko-chemicznych właściwości. Polepszacze są szczególnie stosowane w przypadku gleb o niskiej jakości, które są ubogie w składniki odżywcze lub są nadmiernie wyjałowione przez intensywne nawożenie mineralne. Oprócz poprawy żyzności gleby, polepszacze glebowe jest stymulacja wzrostu oraz wielkości i jakości plonowania roślin.

Pożyteczne mikroorganizmy - to zespół mikroorganizmów (bakterii, grzybów i promieniowców) występujących w glebie, które pozytywnie wpływają na wzrost i rozwój roślin. Większość mikroorganizmów środowiska glebowego uważana jest za mikroorganizmy pożyteczne dla roślin ze względu na: korzystne interakcje z korzeniami roślin (np. grzyby mykoryzowe, bakterie symbiotyczne, endofity), rozkład glebowej materii organicznej i zwiększenie dostępności składników pokarmowych dla roślin, pasożytowanie na mikroorganizmach chorobotwórczych lub ograniczanie ich wzrostu poprzez konkurencję o niszę ekologiczną i składniki odżywcze, czy produkcja toksycznych metabolitów. Szczepy pożytecznych mikroorganizmów są żywymi komponentami bionawozów.

Instytut Ogrodnictwa – Państwowy Instytut Badawczy
ul. Konstytucji 3 maja 1/3
96-100 Skierniewice